Okoliczności konfliktu
Na początku XIV wieku Czechy, rządzone przez Jana Luksemburskiego, pretendowały do dominacji w Europie Środkowej. Ambicje te prowadziły do konfliktów z sąsiednimi państwami, w tym z Polską, gdzie od 1333 roku panował Kazimierz III Wielki. Relacje między władcami były napięte, zwłaszcza że Jan Luksemburski tytułował się królem Polski.
Iskrą zapalną wojny było najechanie ziem księcia świdnickiego Bolka II Małego przez Czechów wiosną 1345 roku. Bolko, sojusznik Kazimierza Wielkiego, zareagował prośbą o pomoc, co doprowadziło do polskiego ataku na księstwo opawskie w czerwcu tego samego roku.
W odpowiedzi Jan Luksemburski skierował swoje wojska na Górny Śląsk, a następnie podjął wyprawę na Małopolskę, której celem było zdobycie Krakowa – stolicy Polski i kluczowego ośrodka obronnego.
Oblężenie Krakowa (1345)
12 lipca 1345 roku armia czeska pod dowództwem Jana Luksemburskiego stanęła u bram Krakowa. Jan, mimo utraty wzroku, aktywnie uczestniczył w kampanii, licząc na szybkie zwycięstwo. Czesi otoczyli miasto, rozpoczynając oblężenie.
Kraków w tamtym czasie był dobrze ufortyfikowany, co znacząco utrudniało zdobycie go w krótkim czasie. Nie zachowały się szczegółowe opisy działań wojennych, jednak fragmentaryczne źródła sugerują, że Czesi próbowali osłabić obronę miasta, prowadząc ostrzał i szturmy.
Obrona Krakowa była jednak skuteczna – mieszkańcy, wspierani przez rycerstwo i najemników, odpierali kolejne ataki, wykorzystując warunki terenowe oraz solidne mury miejskie.
Niepowodzenia Czechów poza Krakowem
Równolegle do oblężenia Krakowa doszło do kilku kluczowych starć na terenie Małopolski. Wspierające Kazimierza Wielkiego siły węgierskie rozbiły wydzielony oddział czeski pod Miechowem, co uniemożliwiło mu połączenie się z głównymi siłami oblężniczymi.
Podobny los spotkał inny oddział czeski w okolicach Będzina. Niepowodzenia te osłabiły armię Jana Luksemburskiego, zmuszając go do porzucenia planu zdobycia Krakowa.
Czytaj również: Jan Luksemburski. Ślepy król, który zginął pod Crécy (1346)
Zakończenie oblężenia i rozejm
Po ośmiu dniach oblężenia, wobec braku znaczących sukcesów i rosnących trudności logistycznych, Czesi zdecydowali się na odwrót. Wkrótce potem, 6 września 1345 roku, w Pyzdrach zawarto rozejm między Janem Luksemburskim a Kazimierzem Wielkim oraz Bolkiem Świdnickim.
Choć rozejm miał obowiązywać tylko do 11 listopada, zmęczenie obu stron konfliktem przyczyniło się do złagodzenia działań zbrojnych i późniejszego zakończenia wojny w 1348 roku.
Czytaj również: Ludwik II Jagiellończyk. Król, któremu życie uratowały świnie!
Znaczenie oblężenia Krakowa
Oblężenie Krakowa z 1345 roku miało długofalowe skutki dla Królestwa Polskiego i regionu. Przede wszystkim pokazało determinację polskich sił oraz skuteczność systemu obronnego Krakowa, który nie został zdobyty przez wrogów przez następne 150 lat. Obronę stolicy można również uznać za osobisty sukces Kazimierza Wielkiego, który konsekwentnie dążył do wzmocnienia pozycji Polski na arenie międzynarodowej.
Dla Czechów nieudana kampania była porażką prestiżową, która osłabiła pozycję Jana Luksemburskiego. Choć Czechy pozostawały potężnym państwem, wojna z Polską ujawniła ograniczenia ich siły militarnej.
Czytaj również: Panicznie bał się kotów, burz i ciemności. Fanaberie króla Polski i Czech Wacława II
Wybór literatury
- Wyrozumski J., Dzieje Polski piastowskiej VIII w.-1370, Kraków 1999.
- Wyrozumski J. Kazimierz Wielki, Kraków 2004.
O autorze: Mariusz Samp
Doktor historii, pisarz i publicysta. Autor kilkunastu książek popularnonaukowych z zakresu historii. Jego najnowsze książki to: 1) Pierwszy rozbiór Polski 1031, 2) Szach-mat: Jak umierali władcy Rosji oraz 3) Polska i Ruś Kijowska.
