Żałowała, że była córką Stalina. Pogmatwany życiorys Swietłany Alliłujewy
Młodość Swietłany Alliłujewy
Wiele osób powiedziałoby, że w dzieciństwie Swietłana Alliłujewa miała wszystko. Przyszła na świat 28 lutego 1926 roku i już od najmłodszych lat niczego jej nie brakowało. Wiele osób mogło pomarzyć o takich luksusach. Czy jednak te wszystkie dobra materialne zapewniły jej bezpieczne i odpowiednie warunki do dorastania? Czy można powiedzieć, że była szczęśliwym dzieckiem?
Kiedy Swietłana miała zaledwie sześć lat, zmarła jej matka. Oficjalne źródła podały za przyczynę śmierci zapalenie wyrostka robaczkowego. W rzeczywistości znaleziono ją zastrzeloną. Oczywiście uznano to za samobójstwo, ale można przypuszczać, że zginęła w inny sposób. Jeszcze dzień przed śmiercią mocno pokłóciła się z mężem.
Matka nie była jedyną bliską Swietłanie osobą, która zginęła. Brutalne rządy jej ojca doprowadziły do śmierci wielu jej krewnych. Nawet jej brat zginął pojmany przez niemieckich żołnierzy, ponieważ ojciec nie chciał pertraktować z nazistami.
Pierwszy wybrany przez Swietłanę kandydat na męża również nie skończył dobrze. Stalin nie zaakceptował wyboru córki i zesłał nieszczęśnika na Syberię.
Józef Stalin w roli ojca
Pierwszy syn Józefa Stalina, Jakow, urodził się w 1907 roku. Przez długi czas wychowywali go dziadkowie, ponieważ ojciec nie miał czasu na rodzicielstwo. Był zajęty rewolucją i swoją karierą. Z biegiem lat niewiele się zmieniało, a na świat przychodziły kolejne dzieci. W 1921 roku urodził się Wasilij, a pięć lat później Swietłana.
Czytaj również: Najwięksi zbrodniarze i tyrani XX wieku. Hitler, Stalin i kto jeszcze?
Synowie mieli z ojcem znacznie trudniejsze życie. Stalin stawiał im ogromne wymagania i nie akceptował słabości. Kiedy Jakow przeżył próbę samobójczą, ojciec wyśmiał go twierdząc, że nawet strzelać porządnie nie potrafi. Wasilij również nie miał łatwo. Wielokrotnie był bity i poniżany, choć uważał ojca za wielkiego człowieka.
Do Swietłany Stalin miał słabość. Traktował ją z ogromną czułością i delikatnością. Spędzał z nią czas, ale i tak wychowywała ją głównie opiekunka. Dziewczynka mogła sobie pozwalać na więcej niż jej bracia. Ojciec pozwalał jej nawet wydawać sobie rozkazy, choć oczywiście nic nie mogło wydarzyć się bez jego zgody.
Mimo z pozoru ogromnej ojcowskiej miłości, Józef Stalin nie zawsze był dobrym ojcem. Potrafił zaciągać córkę siłą na pijackie imprezy i kazał jej tańczyć przed gośćmi. Okres dorastania mocno zweryfikował ich relację. Pierwszy poważny zgrzyt pojawił się, kiedy Swietłana przyprowadziła pierwszego kandydata na męża. Później było już tylko gorzej, bo coraz bardziej świadoma dziewczyna zaczęła dostrzegać wiele patologii w życiu dyktatora ZSRR.
Swietłana Alliłujewa: mężowie i dzieci
Swietłana Alliłujewa wychodziła czterokrotnie za mąż. Jej pierwszym mężem był Grigorij Morozow, student Uniwersytetu Moskiewskiego. Ich małżeństwo trwało krótko, para rozstała się w 1947 roku.
Jeszcze krócej trwało drugie małżeństwo Swietłany, która dwa lata po rozwodzie z Morozowem (1949) związała się z Jurijem Żdanowem, synem bliskiego współpracownika Józefa Stalina. Para rozstała się wkrótce po narodzinach córki – Jekateriny (1950).
W latach 1962-1963 córka Stalina była żoną Iwana Swanidze, bratanka pierwszej żony jej ojca, którego dyktator ZSRR skazał pod koniec II wojny światowej na karę śmierci. Z kolei ostatnim mężem Swietłany był Wiliam Peters, któremu urodziła córkę Olgę. Również i to małżeństwo nie przetrwało próby czasu. Byli ze sobą jedynie trzy lata.
Czytaj również: Maryna Mniszchówna – kilkudniowa caryca Rosji
Zniewolona nawet po śmierci ojca
Śmierć ojca nie przyniosła Swietłanie spokoju i wolności. Już do końca swoich dni była postrzegana wyłącznie jako córka Józefa Stalina – zbrodniarza, kata, okrutnika. Nie mogła bez pozwolenia władz ZSSRR opuszczać ojczyzny, a mimo to udało jej się uciec.
Ostatecznie 6 marca 1967 roku dotarła do USA, największego wroga ZSRR. Tam otrzymała wizę i rozpoczęła nowe życie, ale przez wiele lat nie widziała swoich dzieci, które musiała pozostawić w Moskwie. W Stanach Zjednoczonych wyszła za mąż, urodziła córkę, rozpoczęła karierę pisarską. Wielokrotnie negatywnie wypowiadała się na temat radzieckiego reżimu i własnego ojca, ale jednocześnie starała się go zrozumieć i nieco wytłumaczyć.
Czytaj również: Zapomniani królowie Polski. Od Mieszka II do Stanisława Leszczyńskiego
W 1984 roku Swietłana Alliłujewa postanowiła wrócić do ZSRS, do swoich dzieci. W tym czasie negatywnie wypowiadała się na temat USA, ale mimo wszystko bardzo szybko powróciła za Ocean.
Swietłana zmarła na raka okrężnicy w 2011 roku. Życie z łatką „córki Stalina” niewątpliwie było trudne. Ona sama mówiła, że „Rodziców się nie wybiera, ale żałuję, że moja matka nie wyszła za cieślę”.
Wybrana literatura
- Rosemary Sullivan, Córka Stalina. Niezwykłe i burzliwe życie Swietłany Alliłujewej, Kraków 2017.
- Agnieszka Wolnicka, Jakim ojcem był Stalin? [https://ciekawostkihistoryczne.pl/2017/02/26/jakim-ojcem-byl-stalin/].