Drahomira. Czeska Lady Makbet i babka księżnej Dobrawy
Zabójczyni Drahomira
Drahomira była księżniczką pochodzącą ze Stodoranii, znanej ze swoich pogańskich wierzeń. Jej małżeństwo z księciem czeskim Wratysławem I było próbą połączenia dwóch światów – słowiańskiego pogaństwa i rozprzestrzeniającego się chrześcijaństwa.
Po śmierci męża w 921 roku, Drahomira objęła regencję nad Czechami w imieniu syna Wacława. Historycy przekonują, iż jednym z pierwszych jej posunięć było zabicie babki chłopca, Ludmiły. Dokładne okoliczności tej zbrodni nie są do końca jasne.
Wiemy tylko, iż siepacze, którzy zamordowali Ludmiłę w 921 roku, byli bezwzględni. Wywlekli ją z sypialni, w której się skryła, a następnie ją udusili. Nie pomogły błagania staruszki, która wyjąc w niebogłosy, próbowała zmienić plany skrytobójców. Ci jednak mieli serca twarde jak skała, konsekwentnie realizując rozkaz Drahomiry.
Zmarłą Ludmiłę pozbawiono wszelkich godności. Jej ciało wyrzucono poza mury grodu, w którym ją zamordowano, a następnie zakopano w zwykłym dole. Dla gorliwej chrześcijanki, jaką niewątpliwie była Ludmiła, było to ogromne poniżenie. Czyn ten świadczy też o głębokiej nienawiści, jaka łączyła Drahomirę z jej teściową.
Krwawa żona Wratysława
W kolejnych miesiącach krew lała się równie obficie. Żona Wratysława pozbawiła życia każdego, kto okazał jej choć odrobinę nieposłuszeństwa. Bezwzględna władczyni doskonale wiedziała, co robi, i chciała mieć pod zupełną kontrolą wszystkich, którzy wcześniej sympatyzowali z zabitą księżną.
Co ciekawe, prześladowania Drahomiry objęły również zabójców Ludmiły, niejakich Tunnę i Gommona. Pierwszy z nich, wyczuwając niebezpieczeństwo, zdołał w porę uciec. Drugi nie miał już tyle szczęścia i został schwytany przez ludzi księżnej, którzy rozprawili się z nim w bezwzględny sposób.
Na sam koniec Drahomira przejęła wszystkie dobra po Ludmile, co znacznie zwiększyło jej bogactwo i wpływy. Jej panowanie było już niezagrożone, a ona sama nie zamierzała dzielić się z nikim władzą.
Polecamy również: Rodzeństwo Mieszka I. Ile braci i sióstr miał nasz pierwszy władca?
Poganka Drahomira
Drahomira z równą sobie bezwzględnością rozprawiła się również z duchownymi, których większość wygnała z Czech. Spowodowało to chaos w życiu religijnym Czech. Zabrakło bowiem kapłanów, mogących odprawiać msze święte i udzielać sakramentów.
Oprócz wygnania duchownych, Drahomira nakazała zniszczenie wielu kościołów i innych obiektów sakralnych. Świątynie były profanowane, a ich skarby rozkradane.
Motywacje Drahomiry pozostają przedmiotem dyskusji. Czy jej działania były próbą zniszczenia chrześcijaństwa w Czechach, czy też jedynie rozgrywką o władzę?
D. Trestik sugeruje, że Drahomira nie była zainteresowana całkowitą likwidacją chrześcijaństwa, lecz chciała ograniczyć wpływy Bawarii, które miały duży wpływ na życie religijne i polityczne Czech. Wygnanie bawarskich księży było najprawdopodobniej częścią tej strategii i miało na celu osłabienie zależności Czech od Rzeszy.
Polecamy również: Gadatliwy Bolesław Chrobry na łożu śmierci. Jak naprawdę umierał pierwszy polski król?
Nawrócona grzesznica?
Z postacią Drahomiry związana jest tradycja powstania kościoła w Tetinie, w którym pochowano ciało Ludmiły. Według mnicha Krystiana Drahomira, widząc, jak dzieją się tam nadprzyrodzone zjawiska, nakazała wybudować w tym miejscu świątynię.
Część uczonych czeskich uważa, iż Krystian w swoim przekazie dał się ponieść wyobraźni, a opisane przez niego wydarzenia nie miały w ogóle miejsca.
Z opinią tą trzeba się chyba zgodzić, ponieważ trudno podejrzewać Drahomirę o chrześcijańskie motywy i fundowanie kościoła z troski o duszę zmarłej teściowej, tym bardziej że sama kazała ją zamordować.
Polecamy również: Wielki falstart Mieszka I. Piastowie mogli zniknąć z areny dziejowej już w 963 roku
Wybór bibliografii
- Matla-Kozłowska M., Pierwsi Przemyślidzi i ich państwo (od X do połowy XI wieku), Poznań 2008.
- Matla-Kozłowska M., Początki państw. Czechy, Poznań 2014.
- Paner A., Przemyślidzi. Od Borzywoja I do Przemysła II Ottokara. Ludzie i wydarzenia w latach 872–1278, Gdańsk 2008.