Wacław II: dzieciństwo i młodość
Z dostępnych źródeł pisanych wiadomo, iż przyszły król Czech i Polski miał nienajlepsze dzieciństwo. Ba! Znaleźli się badacze, którzy pisali bez ogródek o koszmarnym dzieciństwie Wacława II. Jako 7-letni chłopiec stracił ojca, później zaś odłączono go na cztery długie lata od matki i więziono w brandenburskich zamkach.
Najgorsze miało jednak dopiero nadejść. Ponoć Wacławowi w tym okresie życia notorycznie brakowało chleba.
Musiał też zadowolić się starymi ubraniami i noszeniem podartych butów. Był tak wycieńczony, że ledwo przeżył.
Czytaj również: Odsądzano go od czci i wiary. Bezprym w historiografii
O edukacji szykowany na następcę tronu w Pradze Wacław II musiał zapomnieć. Znał wprawdzie łacinę, ale nie umiał kompletnie pisać i czytać. Nic nie wiadomo, by w późniejszym czasie Przemyślida nadrobił zaległości w wykształceniu.
Regencja Zawiszy z Falkensteinu
Już po powrocie do Czech Wacław II rządził podległym sobie krajem przy pomocy ojczyma Zawiszy z Falkensteinu. Ich współpraca układała się nad wyraz pomyślnie przez wiele lat. Przyjazne stosunki przerwały pogłoski, jakoby Zawisza czyha na życie króla.
Wacław II, o dziwo, uwierzył plotkom i aresztował ojczyma, a następnie wysłał go na szafot. Symptomatyczne, iż kat ściął Zawiszę mocno zaostrzoną deską, przez co chciano przedłużyć skazańcowi męki.
Skazanie na śmierć ulubionego doradcy króla świadczy za tym, iż Wacław II panicznie bał się utraty władzy. Uzewnętrzniły się również w tym wypadku przykre doświadczenia króla z młodości, które nauczyły go nie ufać nikomu.
Związek z metresą – najważniejsze fakty
Wacław II słynął z rozwiązłego trybu życia. Przez jego łoże przewinęło się wiele kochanek. Z niektórymi z nich łączył go jedynie przelotny romans.
Inaczej było natomiast w przypadku metresy Agnieszki z Chwalkowic, z którą Przemyślida związał się oficjalnie po śmierci swej pierwszej żony, Guty. Agnieszka była ponoć bardzo ładna i mądra. Dodatkowo umiała pięknie śpiewać.
Agnieszka z Chwalkowic była wpływową kobietą. Wywierała istotny wpływ na politykę Przemyślidów, co nie podobało się niektórym panom czeskim, którzy szczerze jej nienawidzili.
Czytaj również: Margrabia Hodon. Słynny wróg Mieszka I
Agnieszka spędziła przy boku Wacława w sumie kilka ładnych lat. Nie brakowało jej praktycznie nic. Na każde skinienie Wacław II dawał jej wszystko, czego tylko pragnęła.
Informacje źródłowe podają, iż Agnieszka miała własny wóz podróżny, ciągnięty przez co najmniej 12 koni, wielkości dużego pokoju, w którym skrywała wszystkie swoje klejnoty i ubrania.
Wacław II i jego koronacja
Przez wiele lat historycy kłócili się między sobą, kiedy właściwie Wacław II przywdział na swoje skronie koronę. Wiemy, że koronacja odbyła się w katedrze w Gnieźnie, zaś koronatorem był arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka, gorący orędownik zjednoczenia Polski. W dostępnych źródłach zabrakło natomiast informacji odnośnie daty koronacji Przemyślidy.
W starszej historiografii sądzono, iż Wacław II koronował się pod koniec 1300 roku. Jeden z czeskich historyków, Jan Libora, badając skrzętnie dokumenty wydane przez króla, doszedł do przekonania, iż koronacja odbyła się w jakiś dzień września 1300 roku.
Ponieważ w wiekach średnich uroczystości koronacyjne miały miejsce zazwyczaj w niedziele lub dni świąteczne, można się domyślać, iż Wacław II doznał wywyższenia koroną w jednym z trzech terminów: 4 września (niedziela), 8 września (święto Narodzin Najświętszej Marii Panny) lub 11 września (niedziela). W chwili obecnej na interesujący temat nic więcej nie można powiedzieć.
Śmierć Wacława II
Wacław II był chorowitym człowiekiem. W 1304 roku zachorował na suchoty, chorobę, która powoli odbierała mu siły.
Stan chorego pogorszył się znacznie na wiosnę 1305 roku. Zaczęły nękać go wówczas bóle, dreszcze i gorączka. Stan ten utrzymał się do końca życia Wacława. Jego śmierć nastąpiła 21 czerwca 1305 roku.
Czytaj również: Zapomniani królowie Polski. Kogo jeszcze wpisałbyś na tę listę?
W ostatnich miesiącach życia Wacław II dużo się modlił. Niekiedy wysłuchiwał nawet około 20 mszy dziennie.
Odmawiał też godziny kanoniczne oraz marzył o pójściu do klasztoru. Życzył sobie, by pochowano go w Zbrasławiu. Jeszcze przed śmiercią rozkazał ostrzyc sobie włosy jak mnich.
Przy królu ciągle obecny był jego spowiednik, który wysłuchiwał jego lamentacji. Z tego co wiadomo, Wacław II bardzo żałował za swoje grzechy. W ramach pokuty kazał pościelić swoje łóżko zwykłym szarym płótnem.
Bibliografia
- Duczmal M., Ryksa Piastówna, Królowa Czech i Polski, Poznań 2010.
- Rosik S., Wiszewski P., Wielki poczet polskich królów i książąt, Wrocław 2006.
- Wolnicka A., Wreszcie wiemy, kiedy Wacław II został królem Polski [https://ciekawostkihistoryczne.pl/2015/07/11/wreszcie-wiemy-kiedy-waclaw-ii-zostal-krolem-polski].
- Zientara B., Wacław II, [w:] Poczet królów i książąt polskich, red. A. Garlicki, Warszawa 1980.
Autor: Mariusz Samp
O autorze: Mariusz Samp
Doktor historii. Interesuje się w szczególności historią średniowiecza i wojskowości. Jest autorem m.in.: Kazimierz Odnowiciel. Roztropny polityk, zwycięski wódz, Bolesław Chrobry. Król Polski, przyjaciel i wróg cesarzy. Jego najnowsze książki to Bitwa pod Cedynią. Wielkie zwycięstwo polskiego oręża oraz 1031. Pierwszy rozbiór Polski.
